Чихрийн шижинтэй өвчтөний хоолны дэглэм

Чихрийн шижинтэй өвчтөний хоолны дэглэм

Хоолны дэглэм барьснаар 
цусны сахарын хэмжээг тогтмол түвшинд барих

Биеийн жин нэмэгдэхээс сэргийлнэ

Чихрийн шижингийн хожуу гарах хүндрэлээс сэргийлнэ.

Чихрийн шижинтэй хүний зохистой хооллолт 

1.   Хурдан шимэгддэг нүүрс усыг хориглох (элсэн чихэр, зөгийн бал, чихэрлэг ундаа,амтат бялуу, зэрэг нь хүний биед богино хугацаанд шимэгдэж нүүрс ус болдог )

2.   Хоногт 5-6 удаа хооллох ( бага багаар хооллох нь цусан дахь глюкозын хэмжээ гэнэт огцом ихсэхээс сэргийлдэг.)

3.   Эслэг ихтэй хоол хүнсийг хангалттай хэрэглэх  (эслэг нь цусан дахь глюкоз болон холестрины түвшинг тогтвортой барихад тусална.)

4.   Өөх тосны хэрэгцээгээ ихэвчлэн (40-50%)  ургамлын гаралтай бүтээгдэхүүнээр хангах.

5.   Хоногт хэрэглэх хоолны илчлэг, нүүрс усыг тооцож хэрэглэх(огт нүүрс ус хэрэглэхгүй байж болохгүй.)

6.   Хоногийн хоолны цэсийг зохиохдоо 6 бүлэг бүрээс зохистой харьцаагаар хэрэглэх

Чихрийн шинжингийн эмчилгээ

×ихрийн шижингèéí ýì÷èëãýý

1. Ñóðãàëò                         
2. Òàíû ººðèéí õÿíàëò
3. Õîîë ýì÷èëãýý
4. Õºäºë㺺í ýì÷èëãýý   
5. Ýìèéí ýì÷èëãýý

Òàíû ººðèéí õÿíàëò

ž  ªâ÷èí îíîøëîãäñîíîîñ õîéø ººðèé㺺 òîãòìîë õÿíàæ áàéõ

ž  Öóñíû ñàõàð, öóñíû äàðàëò, áèåèéí æèí, ëèïèäèéí õýìæýýã  òîãòìîë õÿíàõ

ž  Õîîë õ¿íñíèé õýìæýý, òºðºë, öàãèéã ººðèéí áèåèéí áàéäàë îíöëîãò òîõèðóóëàí õýðýãëýõ

ž  պ뺺 áàéíãà ¿çýæ áàéõ

ž  Ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿íä öóñíû ñàõàðûí õýìæýý õýðõýí ººð÷ëºãäºæ áàéãààã ººðºº õÿíàõ

ž  Àðõè, òàìõè õýðýãëýõã¿é áàéõ õýçýý ýìíýëãèéí òóñëàìæ àâàõàà ìýääýã áàéõ

ž  Ãýð á¿ë, îéð äîòíû õ¿ì¿¿ñ ýíý ºâ÷íèé òàëààð ìýääýã áàéõ

Дэглэм : 

Ø  Хоолны нарийн дэглэм дагаж мөрдөхийг хичээх

Ø  Өдөр бүр шүдээ сойздож угаан утсаар цэвэрлэж байх

Ø  Тамхи татахгүй байх архи болон согтууруулах ундааг хязгаарлах

Ø  Эмийг зааврын дагуу хэрэглэх

Ø  Цусны даралтаа тогтмол хэмжиж байх

Ø 7 хоногт 5-с доошгүй удаа 30 минутаас багагүй хугацаанд дасгал хөдөлгөөн хийж байх

Жирэмсний чихрийн шижин

Æèðýìñíèé ÷èõðèéí øèæèí

Жирэмсэн үед дааврын өөрчлөлт орсноор цусан дахь глюкозын зохицуулга хямрах эмгэгийг жирэмсэний чихрийн шижин гэнэ. 

×Ø-í ýðò èëð¿¿ëýëò õèéõ çààëò

ªëºí ¿åèéí öóñíû ãëþêîçûí õýìæýýã äîîðõè õ¿ì¿¿ñò òîäîðõîéëíî.¯¿íä:

• 40 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñû
• Òàðãàëàëò áà áèåèйí æèíãèéí èë¿¿äýëòýé / ÁÆÈ> 25êã/ìêâ, á¿ñýëõèйí òîéðîã ýðýãòýé>90ñì, ýìýãòýé >80ñì
• ×Ø-í óäàìøëèéí ºã¿¿ëýìæòýé
• ×Ø-í ýðýñäëèéí øàëãóóðààð 11 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø îíîîòîé
• Ç¿ðõ ñóäàñíû ýìãýãòýé
• Áººðíèé àðõàã ýìãýãòýé
• Æèðýìñýí ýìýãòýé 24-28 äîëîî õîíîãòîé
• 40 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñíû ×Ø-í ýðýñäëèéí øàëãóóðààð 11-ñ äîîø îíîî á¿õèé õ¿ì¿¿ñèéã 3 æèëä 1 óäàà ýðýñäëèéí øàëãóóðààð ¿íýëíý
• ×Ø-ý ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éë èëðýýã¿é áîëîâ÷ ñàíàìñàðã¿é öóñíû ãëþêîçûí ò¿âøèí ºíäºð , 40-ñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñò ÃÀÑ õèéíý.
• Õýðýâ ÃÀÑ –ä ººð÷ëºëòã¿é áîë öààøèä 2 æèëèéí äàðàà óã øèíæèëãýýã äàâòàíà.

Биеийн жин:

Õүүхэд ба насанд хүрэгсдийн биеийн жинг тогтоох энгийн арга нь жинлэх явдал юм. Биеийн жинг насанд нь (хүүхдэд) харьцуулах эсвэл өндөрт (насанд хүрэгсдэд) харьцуулан тооцох аргуудыг хэрэглэхэд хялбар байдаг. 

биеийн жингийн индекс:

Томъёо:
БЖИ (биеийн жингийн индекс) = биеийн жин кг-р/өндрийн кв (бутархай тоо болгон хуваан гаргана) Жишээ нь: 62 / (1.6*1.6) = 24.21 үүнээс харахад энэ хүн хэвийн жинтэй байна гэсэн үг. 

Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын удирдамж:  1997 он

Биеийн жингийн индекс

ž  <18.5 туранхай

ž  18.5-24.9 хэвийн жин

ž   25.0-29.9  таргалалт 1-р зэрэг

ž  30.0-34.9   таргалалт 2-р зэрэг

ž  35.0-39.9   таргалалт 3-р зэрэг

ž  >40.0   хэт тарган

Ñàõàð  òîäîðõîéëîõ øèíæèëãýý/ºëºí ¿åä/

ž  5.6 ììîëü/ë  100ìã/äë – хэвийн

ž  5.6-6.0 ììîëü/ë   ,100-110ìã/äë - ºëºí ¿åèéí ñàõàðûí ººð÷ëºëò

ž  6.1ììîëü/ë-ñ äýýø , 110ìã/äë-ñ äýýø -  ÷èõðèéí øèæèí

Чихрийн шижин өвчний хэлбэрүүд

×ت-íèé õýëáýð¿¿ä

×ت-èéã íýëýýä õýäýí õýëáýðò õóâààäàã.

ž  ×ت 1 õýëáýð

ž  ×ت 2 õýëáýð

ž  Æèðýìñíèé ÷èõðèéí øèæèí

ž  Óäàìøëûí

ž  Íîéð áóë÷èðõàéí ãàðàëòàé

ž  Áóñàä ýìãýãèéí øàëòãààíòàé ãýõ ìýò 

Ò¿ãýýìýë èëðýõ øèíæ òýìäã¿¿ä

ž  Àì öàíãàíà /þó ÷ õàìààã¿é óóìààð/

ž  Ò¿¿íèé õèðýýð èõ øèíãýí óóíà

ž  Èõ øýýíý /ÿëàíãóÿà øºíèéí öàãààð/

ž  Òóðíà

ž  Õýë àì õóóðàéøèíà

ž  Àðüñ çàãàòíàíà, õóóðàéøèíà

ž  Ç¿ññýí, øàëáàðñàí ã.ì øàðõ óäààí ýäãýíý 

×èõðèéí øèæèí хэв шинж 1

Инсулин дааврын дутагдлаас үүсэж ихэвчлэн хүүхэд залуучуудын дунд элбэг тохиолдоно. Энэ нь нийт өвчлөлийн 10%-г эзэлдэг

ž×ت-íèé åðºíõèé øèíæ òýìäã¿¿ä òîä èëýðíý.

ž  Õýäõýí õîíîãèéí äîòîð òóðíà

ž ×ت 1 õýëáýð ãýæ îíîøëîãäñîí òîõèîëäîëä ýì÷èéí õÿíàëòàíä îðæ, ñàõàðûí õýìæýýãýý ¿çýæ, õý÷íýýí õýìæýýíèé èíñóëèí õýðýãòýé áàéãààãàà òîãòîîëãîíî. 

            ×èõðèéí øèæèí хэв шинж 2

Инсулин дааврын үйлчилгээний идэвхи суларснаас болно. Хижээл насны, æèí èõòýé хүмүүс ихэвчлэн өвдөх хандлагатай . Энэ нь нийт өвчлөлийн 90%-г эзэлнэ

ž       ×Ø õýâ øèíæ 2 íü óäàìøëûí áîëîí àìüäðàëûí áóðóó õýâ ìàÿãààñ øàëòãààëàí èíñóëèíû ø¿¿ðëèéí àëäàãäàë áîëæ óëìààð èíñóëèíû õàðüöàíãóé áîëîí òóéëûí äóòàãäàëä õ¿ðãýäýã ýìãýã þì.

ž  Таргалалт, чихрийн шижингийн 2-р хэлбэр хавсарсан тохиолдолд тухайн хүний амьдрах хугацаа 8 орчим жилээр богиносдог байна.
• Чихрийн шижин өвчнөөр анх оношлогдсон хүмүүсийн 80% нь илүүдэл жинтэй байдаг.
• Биеийн жин 1кг-аар нэмэгдэх нь чихрийн шижингээр өвдөх эрсдлийг 5%-аар нэмэгдүүлдэг.

ž  Амьдралын идэвхитэй хэмнэл, хоолны дэглэм, хөдөлгөөний дасгал нь 2-р хэлбэрийн чихрийн шижингээр өвчлөх магадлалыг 60% багасгадаг байна